Η κατάθλιψη είναι μια ψυχική διαταραχή που μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε, ανεξαρτήτως φύλου ή ηλικίας. Δεν εκδηλώνεται σε όλους με τον ίδιο τρόπο, καθώς τα συμπτώματά της ποικίλλουν τόσο σε ψυχικό όσο και σε σωματικό επίπεδο.

Το βασικό της σύμπτωμα είναι η επίμονα μειωμένη διάθεση, η οποία δεν επηρεάζεται από εξωτερικές περιστάσεις. Συχνά, παρουσιάζει ημερήσια διακύμανση — για παράδειγμα, μπορεί να είναι πιο έντονη τις πρωινές ώρες σε σύγκριση με το βράδυ.

Ποια είναι τα αίτια της κατάθλιψης;
Η κατάθλιψη δεν οφείλεται σε μία μόνο αιτία. Αντίθετα, προκύπτει συνήθως από έναν συνδυασμό παραγόντων, όπως:
- Γενετική προδιάθεση ή οικογενειακό ιστορικό
- Βιολογικές αλλαγές στον εγκέφαλο ή στις ορμόνες
- Ψυχολογικοί παράγοντες, όπως τραυματικές εμπειρίες ή χρόνια χαμηλή αυτοεκτίμηση
- Καταστάσεις ζωής, όπως απώλειες, διαζύγιο, ανεργία, μοναξιά
- Χρόνιο στρες ή εξάντληση

Η κατάθλιψη δεν είναι ένδειξη αδυναμίας. Είναι ανθρώπινη αντίδραση σε εσωτερικές ή εξωτερικές δυσκολίες που ξεπερνούν την αντοχή του ατόμου.

Πόσο σοβαρή μπορεί να γίνει η κατάθλιψη;
Η κατάθλιψη δεν είναι απλώς μια «κακή διάθεση» ή μια «περίοδος μελαγχολίας». Σε σοβαρές περιπτώσεις, μπορεί να οδηγήσει σε σημαντική επιδείνωσης της λειτουργικότητας ακόμα και σε αυτοκτονικό ιδεασμό ή απόπειρα αυτοκτονίας. Γι’ αυτό και είναι σημαντικό να δώσουμε προσοχή στα σημάδια και να αναζητήσουμε υποστήριξη εγκαίρως. 

Αν κάποια από τα παρακάτω συμπτώματα επιμένουν για περισσότερο από δύο εβδομάδες, είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε ψυχολόγο, ώστε να ξεκινήσει μια εξατομικευμένη προσέγγιση υποστήριξης και θεραπείας.

Συνήθη συμπτώματα της κατάθλιψης
- Απώλεια ενδιαφέροντος και ευχαρίστησης στις καθημερινές δραστηριότητες
- Καταθλιπτική διάθεση (μελαγχολία, απογοήτευση)
- Αίσθημα αναξιότητας, ενοχών και έντονης απαισιοδοξίας
- Δυσκολία στη συγκέντρωση και λήψη αποφάσεων
- Απώλεια ενέργειας, συνεχής κόπωση χωρίς εμφανή λόγο
- Διαταραχές ύπνου (αϋπνία ή υπερυπνία)
- Μεταβολές στην όρεξη (απώλεια ή αύξηση βάρους)
- Μείωση σεξουαλικού ενδιαφέροντος
- Σωματικά συμπτώματα, όπως πονοκέφαλοι, γαστρεντερικά προβλήματα, μυϊκοί ή γενικευμένοι πόνοι
- Σκέψεις θανάτου ή αυτοκτονίας
- Αυξημένο άγχος ή εκνευρισμός

Συχνές παρανοήσεις για την κατάθλιψη
Υπάρχουν πολλοί μύθοι γύρω από την κατάθλιψη που μπορεί να εμποδίζουν κάποιον να ζητήσει βοήθεια. Μερικοί από αυτούς είναι:
- «Είναι απλώς μια φάση» → Η κατάθλιψη είναι σοβαρή ψυχική διαταραχή, όχι περαστική διάθεση.
- «Αν προσπαθήσεις αρκετά, περνάει» → Δεν σχετίζεται με την “προσπάθεια”, αλλά με βαθύτερους ψυχικούς και βιολογικούς παράγοντες.
- «Όποιος έχει κατάθλιψη φαίνεται» → Πολλοί άνθρωποι λειτουργούν κανονικά εξωτερικά, ενώ εσωτερικά νιώθουν άδειοι.

Η σημασία της έγκαιρης υποστήριξης
Η κατάθλιψη μπορεί να αντιμετωπιστεί με αποτελεσματικές μεθόδους:
- Ατομική ψυχοθεραπεία, όπως η Γνωσιακή Συμπεριφορική Θεραπεία
- Φαρμακευτική αγωγή, σε συνεργασία με ψυχίατρο
- Συνδυασμός θεραπευτικών προσεγγίσεων
- Υποστήριξη από το περιβάλλον και ενίσχυση υγιών συνηθειών

Η ψυχοθεραπεία προσφέρει τον ασφαλή χώρο για να εκφραστούν τα συναισθήματα και να επεξεργαστούν οι βαθύτερες αιτίες του πόνου, με στόχο τη σταδιακή αποκατάσταση της λειτουργικότητας και της ψυχικής ευεξίας.

Δεν είστε μόνοι – Υπάρχει βοήθεια
Αν αναγνωρίζετε τον εαυτό σας σε κάποια από τα παραπάνω σημεία, μην διστάσετε να απευθυνθείτε σε ψυχολόγο. Η αναζήτηση βοήθειας είναι πράξη δύναμης και φροντίδας προς τον εαυτό σας. Μαζί μπορούμε να αναζητήσουμε τρόπους που θα σας βοηθήσουν να αισθανθείτε καλύτερα και να επανασυνδεθείτε με τη ζωή.